Veelgestelde vragen

Je kan op dit moment grofweg kiezen uit de volgende rechtsvormen:
a. De stichting
b. De BV
c. De BV-stichting structuur
d. De coöperatie

In de statuten van iedere rechtsvorm kunnen verschillende specifieke bepalingen worden opgenomen ter borging van het maatschappelijke karakter.

Vooralsnog wordt de strekking dat een BV en een BVm straks dezelfde rechtsvorm hebben met dien verstande dat maatschappelijke ondernemingen zich straks duidelijk herkenbaar kunnen maken. De BVm moet zich ook onverminderd aan alle voorschriften voor BV’s blijven voldoen, op basis van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Voor met name zakelijke relaties wordt daarmee duidelijk dat ze met een bedrijf te maken hebben dat maatschappelijke impact vooropstelt boven het uitkeren van winst aan aandeelhouders. De winst blijft voor een goed deel behouden voor het verder realiseren en uitbouwen van maatschappelijke impact.

Als de BVm-wet op een BV van toepassing is, dan dient hiervan opgave te worden gedaan in het handelsregister. In de handelsnaam kan de toevoeging “besloten vennootschap met maatschappelijk doel” worden gebruikt”. Alleen een BVm mag die aanduiding in de handelsnaam voeren.

Een BVm zal worden verplicht een in de statuten omschreven doel van maatschappelijk belang na te streven of te bevorderen met haar werkzaamheden. De statuten bevatten een bepaald soort werkzaamheid dat in overeenstemming moet zijn met een doel van maatschappelijk belang.

De notaris dient bij notariële akte te verklaren dat de statuten aan de wettelijke vereisten voldoen.

Wanneer je voor onbepaalde tijd wilsonbekwaam bent, is het zaak dat de continuïteit van het familiebedrijf niet in gevaar komt.

Bij ziekte van een ondernemer is het belangrijk om te regelen dat de continuïteit van de onderneming gewaarborgd is. Wie wordt het aanspreekpunt voor leveranciers en klanten? Wie is rechtsgeldig bevoegd om bijvoorbeeld een werknemer te ontslaan of een huurcontract voor een nieuw bedrijfspand te ondertekenen? Wie stelt de jaarrekening vast? Wie regelt de overboekingen van de BV naar privé? Wie voert het feitelijke bestuur? Dit zijn zowel vragen van juridische als feitelijke aard.

Om medische of persoonlijke wensen vast te leggen/te behartigen, kan je een levenstestament opstellen bij de notaris. Dit is een notariële akte, waarin zaken worden vastgelegd, een testament welke niet “werkt” bij overlijden, maar tijdens leven.

Op zakelijk vlak is het goed om ook iemand te benoemen die over het bedrijf gaat. Zorg hierbij ook voor een inschrijving van deze bevoegde bij de Kamer van Koophandel. Wie je benoemt, bepaal je zelf. Dit kan voor bepaalde zaken je levenspartner zijn, maar die hoeft niet altijd de meest geschikte persoon te zijn om de onderneming te besturen. Je kunt ook verschillende personen aanwijzen voor medische, persoonlijke of zakelijke beslissingen.

Kijk ook eens naar de bestaande documenten, zoals de statuten van de onderneming en eventuele aandeelhoudersbesluiten. Breng in kaart welke voorzieningen misschien al zijn getroffen om de juridische continuïteit door te laten lopen. Zo bevatten alle statuten een regeling over belet- en ontstentenis: wie heeft het bestuur als een bestuurder afwezig is? Wat zeggen de statuten op dit punt? Veel statutaire belet-regelingen geven de mogelijkheid om elk jaar door de algemene vergadering van aandeelhouders een vervangende bestuurder aan te wijzen. Bieden de statuten deze mogelijkheid dan is het natuurlijk zonde om hier geen gebruik van te maken.

Het liefst wil je het familiebedrijf met zo min mogelijk fiscaal-nadelige gevolgen overdragen aan de volgende generatie. Vanuit dat fiscale oogpunt is de Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) een van jouw belangrijkste vertrekpunten bij een bedrijfsoverdracht. Deze regeling is niet alleen zeer bepalend voor jouw eigen (financiële) positie, maar zeker ook voor de continuïteit van het bedrijf dat je achterlaat.

Vanuit het perspectief van ‘de overdrager’ is bedrijfsopvolging een lastig thema. In de eerste plaats natuurlijk vanwege de emotionele lading van de beslissing die je maakt. Relevant vanuit financieel-fiscale optiek zijn vooral vragen als: hoe financier ik mijn ‘oude dag’? Wat moet mijn bedrijf opleveren? Schenken of verkopen aan de volgende generatie? Of misschien zelfs wel aan een derde?

Het overdragen aan de volgende generatie kan, met de nu nog gunstige BOR regeling, plaatsvinden met de warme hand (schenken) of met de koude hand (overlijden).

BOR: overdracht niet of nauwelijks belast
Het kunnen toepassen van de BOR betekent dat de overdracht van jouw onderneming (via schenking of vererving) niet of nauwelijks wordt belast. En dat is in veel opvolgingsprocessen natuurlijk een belangrijke randvoorwaarde.

Fiscale faciliteiten en vrijstellingen
De BOR creëert een doorschuiffaciliteit voor de heffing van inkomstenbelasting (25%) en een vrijstelling voor de schenk-/erfbelasting (successiewet). Voor de inkomstenbelasting is die doorschuiffaciliteit 100%. Voor de schenk- en erfbelasting is de verkrijging van een onderneming met een waarde tot circa een miljoen euro vrijgesteld van belastingheffing. Voor zover de waarde van de onderneming daar bovenuit komt, geldt een vrijstelling van 83%. Dit betekent dat slechts 17% van de additionele waarde wordt belast (doorgaans met een heffing van 10 tot 20%). Er moet te allen tijde sprake zijn van een (actieve) onderneming!

De BOR is niet nieuw, maar in de praktijk – en dat blijkt voor veel bedrijven een probleem – wel een vrij technische regeling. Het is niet zomaar een aftrekpost. Zo zal er veelal afstemming met de Belastingdienst moeten plaatsvinden om de fiscale faciliteiten op de juiste wijze toe te passen.
Bovendien vragen de specifieke wensen van de overdrager en/of de opvolger vrijwel altijd om een maatwerkoplossing.

BOR extra ingewikkeld voor vastgoedbedrijven
De belastingdienst erkent vastgoedbedrijven niet ‘standaard’ als ondernemingen, waardoor het toepassen van de BOR niet altijd mogelijk is. Terwijl zij natuurlijk net zo goed willen voorkomen dat de continuïteit van hun onderneming in het gedrang komt door belastingheffingen. Het is in elk geval altijd de moeite waard om – met kennis van de feiten en toetsing aan het wettelijk kader – te beoordelen of je de faciliteiten van de BOR toch kunt toepassen en afstemmen met de Belastingdienst. Met als grote discussiepunt: ben je als vastgoedbedrijf aan het beleggen of ondernemen?

Fiscaal vriendelijke bedrijfsopvolging
Voor elk familiebedrijf is en blijft de toepassing van de BOR in een bedrijfsopvolgingstraject een ingewikkelde, technische regeling. Maar wel met een riante uitkomst, mits je de regeling op de correcte wijze toepast.

Afschaffing BOR?
De (reikwijdte van de) BOR staat al enige jaren ter discussie: moet de regeling worden gecontinueerd, versoberd of wellicht zelfs volledig afgeschaft worden? Het is raadzaam de ontwikkelingen te blijven volgen en tijdig te anticiperen.

Bij het starten van een eigen bedrijf komt veel kijken. De tien belangrijkste aandachtspunten zijn:

1. Onderzoek jouw mogelijkheden en test jouw kwaliteiten
2. Verken de markt en bepaal je strategie
3. Maak een financieel plan en kijk of je financiering nodig hebt
4. Bedenk een unieke bedrijfsnaam en check of de domeinnaam (www.xxxx.nl) nog vrij is op het internet
5. Kies een rechtsvorm
6. Zorg dat jouw administratie voldoet aan de eisen
7. Regel algemene voorwaarden en verzekeringen
8. Voldoe aan alle wettelijke eisen
9. Schrijf je onderneming in bij KVK
10. Ga op zoek naar klanten

Met de stelling ‘één BV is geen BV’ wordt gedoeld op de holdingstructuur. Dit is een structuur van twee of meerdere vennootschappen (BV’s). Waarom zou je meerdere BV’s optuigen? Een van de meest belangrijke doelstellingen is het spreiden van risico’s.

Eén BV
Onderneem je vanuit één BV, dan zijn hier alle bedrijfsactiviteiten in ondergebracht. Niet alleen je feitelijke onderneming, maar ook een eventueel bedrijfspand, overtollige liquiditeiten en je pensioen in eigen beheer of oudedagsverplichting (voor zover je deze nog niet hebt afgekocht). Dat is overzichtelijk.
De medaille van één BV kent ook een keerzijde. Schuldeisers kunnen zich verhalen op het hele vermogen van de BV. Dus ook op het pand.

Holdingstructuur
In een holdingstructuur zijn meerdere BV’s onderling met elkaar verbonden. Je houdt zelf de aandelen in de holding (de moedermaatschappij). De holding houdt op haar beurt de aandelen in een tussenholding, een vastgoed-BV of de werk-BV. Op deze manier scheid je het bedrijfspand, de overtollige liquiditeiten en de oudedagsverplichting van de risicovolle(re) ondernemingsactiviteiten uit de werk-BV. Dit biedt meer veiligheid en flexibiliteit.
Ook deze medaille heeft een keerzijde: een holdingstructuur brengt extra kosten met zich mee. Voor iedere BV geldt een afzonderlijke inschrijving bij de KvK, een aparte administratie en een jaarrekening (die vervolgens ook moet worden gepubliceerd).

Er kunnen diverse redenen zijn om over te gaan tot certificering van aandelen. Aan de hand van enkele voorbeelden zullen de mogelijke redenen worden weergegeven.

Voorbeeld 1: Waarborgen van de continuïteit
Doordat alle aandelen in het kapitaal van de vennootschap bij de certificering worden overgedragen aan een stichting administratiekantoor (STAK), verkrijgt de STAK daarmee de zeggenschap over het bedrijf (stemrecht in de algemene vergadering). Het bestuur van STAK kan op een zodanige wijze worden ingericht dat ingeval er zich een calamiteit voordoet in uw privé-situatie de continuïteit van de onderneming gewaarborgd blijft.

Voorbeeld 2: Bedrijfsopvolging in familiebedrijven
De kinderen krijgen in een vroeg stadium de certificaten van aandelen om vermogen op te bouwen. De ouders zitten in het bestuur van de stichting en bepalen het beleid in het bedrijf.

Voorbeeld 3: Werknemersparticipaties
Vaak wordt er een speciale werknemers-STAK opgericht waarin een klein deel van het geplaatste aandelenkapitaal wordt ondergebracht. De werknemers verkrijgen ieder een paar procent van de certificaten van aandelen. De STAK mag het stemrecht uitoefenen in de algemene vergadering. Zo hebben de werknemers ieder een winstrecht in de vennootschap, maar zij hebben geen zeggenschap in de algemene vergadering.

Niet alleen aandelen, maar vaak wordt ook kunst of een familiehuis gecertificeerd. Het certificeren voorkomt dat familieleden bij de verdeling van de erfenis elkaar in de haren vliegen als bijvoorbeeld alle erfgenamen hun zinnen hebben gezet op dat ene schilderij. Door het schilderij in te brengen in een stichting administratiekantoor en ieder van de erfgenamen een gelijk aantal certificaten te schenken kan je een hoop gedoe voorkomen.

Het is handig om te weten of de overledene een testament had. Dit kun je zelf opvragen via het Centraal Testamentenregister of via ons.

Het testament en anders de wet vertelt wie de erfgenamen zijn. Misschien is er ook iemand aangewezen die de uitvaart mag regelen.

Wij kunnen vervolgens helpen bij het aanvaarden van de erfenis en het verzorgen van de akten die nodig zijn om bezittingen op de juiste naam te zetten.

De bank of het Kadaster zal een bewijs willen zien waaruit blijkt dat je daadwerkelijk erfgenaam bent. In Nederland kun je dit bewijs leveren met een verklaring van erfrecht. Een verklaring van erfrecht is een akte die de notaris afgeeft. De notaris zal onderzoek doen naar het bestaan van een testament, de familieverhoudingen en vraagt jou de erfenis te aanvaarden.

Je kunt een erfenis zuiver aanvaarden, beneficiair (onder voorbehoud) aanvaarden of verwerpen.

Zijn er meer schulden dan bezittingen? Dan kan het verstandig zijn om de erfenis niet zuiver te aanvaarden, je voorkomt daarmee dat je zelf aansprakelijk wordt voor het betalen van de schulden. Als er een risico is op schulden dan is het verstandig om zo snel mogelijk advies te vragen. Let op dat je je niet als eigenaar van de erfenis gedraagt.

Al snel is sprake van een internationaal karakter, bijvoorbeeld als de overledene vermogen had in het buitenland, een andere nationaliteit of woonplaats in het buitenland.

Als een erfenis internationale aspecten heeft, moet eerst worden vastgesteld of Nederlands recht van toepassing is. Daarvoor moet onderzoek worden gedaan of er een testament is gemaakt in Nederland of het buitenland.

Het testament en anders de wet vertelt wie de erfgenamen zijn. Misschien is er ook iemand aangewezen die de uitvaart mag regelen.

Wij kunnen vervolgens helpen bij het aanvaarden van de erfenis en het verzorgen van de akten die nodig zijn om bezittingen op de juiste naam te zetten.

Als de overledene een testament heeft gemaakt in Nederland, dan blijkt dit al snel uit het Nederlandse Centraal Testamentenregister. In Nederland is dit systeem vrijwel sluitend; raadpleging van het register geeft zekerheid of in Nederland een testament is gemaakt.

Onderzoek in het buitenland start met het raadplegen van het nationale testamentenregister.

Zo kent bijvoorbeeld Duitsland het Zentrales Testamentenregister, Frankrijk het Fichier Central des Dispositions de Dernières Volontés (FCDDV) , België het Registre Central des testaments (CRT) en Spanje het Registro General de Actos de Ultima Voluntad.

Sinds 2012 is het mogelijk via het Nederlandse Centraal Testamentenregister digitaal onderzoek te doen in het testamentenregister van een aantal andere Europese landen. In andere gevallen moet er rechtstreeks bij het betreffende register inlichtingen worden ingewonnen (eventueel via een notaris/instantie ter plaatse).

De Nederlandse notaris kan je in veel gevallen helpen. Zo kunnen wij verifiëren of er in Nederland een testament is gemaakt. Als iemand in Nederland heeft gewoond kunnen wij een onderzoek doen in het bevolkingsregister naar de kinderen van de overledene. Ook kunnen we controleren of de overledene onroerend goed (zoals een woning) in Nederland op naam had.

In bepaalde gevallen is de Nederlandse notaris ook bevoegd om een Europese Verklaring van Erfrecht af te geven, die je in het buitenland kunt gebruiken om te bewijzen dat je erfgenaam bent.

Een testament regel je bij de notaris. Je kunt allerlei wensen in je testament vastleggen. Bijvoorbeeld wie jouw erfenis krijgt en wie de afwikkeling daarvan mag regelen.
Voor het maken van een testament in Nederland heb je altijd een notaris nodig.

Nee, een testament wordt in Nederland door een notaris gemaakt en ondertekend. Het is wel mogelijk om zelf wensen op te schrijven in een codicil. Maar je kunt niet alles regelen in een codicil. Wat kun je wel in een codicil opschrijven? Je kunt er specifieke bezittingen (inboedel, sieraden of kleding) in nalaten. Je kunt geen geld nalaten of erfgenamen/executeur benoemen in een codicil. Let op dat je codicil handgeschreven en gedateerd is en voorzien van jouw handtekening.

Het is mogelijk om je kind te onterven in je testament. Maar volgens de wet kan jouw kind alsnog aanspraak maken op een deel van je erfenis als je overleden bent. Dit deel is beschreven in de wet en heet de ‘legitieme portie’.